Wyspa jest zielonym, podzwrotnikowym rajem. Gleba uformowana z wulkanicznej lawy i popiołu jest zupełnie inna niż w kontynentalnej części Portugalii. Dzięki stałej temperaturze dziennej, wynoszącej około 20°C, Madera przez cały rok przyciąga gości.
Pod koniec XIX w. Madera stała się dla północnoeuropejskich elit  ulubionym miejscem spędzania zimowych wakacji. W 1964 r. regularne połączenie lotnicze silniej związało wyspę ze światem. Dziś Madera przyciąga zarówno zapalonych amatorów pieszych wycieczek, jak i miłośników roślin i poszukiwaczy słońca, choć brak tu piaszczystych plaż, takich jak na pobliskiej wyspie Porto Santo.
Powierzchnia wysp jest górzysta. Najwyższym szczytem jest Pico Ruivo na wyspie Madera (1861 m n.p.m.). Uprawia się winorośl, trzcinę cukrową, warzywa i drzewa owocowe. Hoduje się bydło. Mieszkańcy trudnią się też rybołówstwem. Występuje przemysł winiarski (wina Madera), a także hafciarstwo i wikliniarstwo. Region turystyczny o światowej sławie. Klimat łagodny określany mianem 'wiecznej wiosny'. Srednia temperatura w styczniu wynosi ok.16 st.C, a w lipcu ok.22 st.C. Posiada bogatą, podzwrotnikową roślinność (lasy wawrzynowe zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO).

Jedynym większym miastem wyspy jest jej stolica, Funchal. Tutaj znajduje się większość muzeów i zabytków, najlepsze hotele, restauracje i sklepy. Tereny rolnicze rozciągają się przede wszystkim wzdłuż słonecznego i dobrze rozwiniętego wybrzeża południowego. Na nieco chłodniejszej i bardziej wilgotnej północy Madery jest mniej osiedli. Wiele górskich zakątków wulkanicznego centrum wyspy pozostaje dzikich, do niektórych można dotrzeć jedynie pieszo. Ulubionym celem pieszych wycieczek jest Pico Ruivo, najwyższy szczyt Madery.
Funchal ma trzy główne części: na zachodzie leży tak zwana “strefa turystyczna”, w której usytuowane są wszystkie najważniejsze hotele; na wschodzie jest Zona Velha - Stare Miasto pełne dawnych rybackich domów, częściowo zamienionych na restauracje. W centrum skupiają się zabytkowe budowle i eleganckie sklepy. Wszystkie trzy części łączy nabrzeżna promenada Avenida do Mar. Funchal jest także podzielone przez trzy rzeki, ale te płyną betonowymi kanałami i są praktycznie ukryte za kratami porośniętymi pnączami szkarłatnych lub purpurowych bugenwili.